Bilimsel verilerin ışığında, ülke koşullarına uygun beslenme rehberlerinin hazırlanması, yaşa, cinsiyete, fizyolojik duruma uygun beslenme önerilerinin geliştirilmesi gerekmektedir. “Beslenme Rehberleri” topluma yeterli ve dengeli beslenme konusunda bilgi vermek ve beslenme ile ilgili tüm koşulları açıklamak amacıyla oluşturulmuş bir dizi öneriyi içerir.

Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER)
Bilimsel verilerin ışığında, ülke koşullarına uygun beslenme rehberlerinin hazırlanması, yaşa, cinsiyete, fizyolojik duruma uygun beslenme önerilerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Besine dayalı rehberler ülkelerin beslenme alışkanlıklarına, ülkenin ve bölgenin kültürel yapısına ve çevresel farklılıklara uygun olmalıdır. “Beslenme Rehberleri” topluma yeterli ve dengeli beslenme konusunda bilgi vermek ve beslenme ile ilgili tüm koşulları açıklamak amacıyla oluşturulmuş bir dizi öneriyi içerir. 2010 yılından itibaren yürütülmekte olan “Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı” ile T.C Sağlık Bakanlığı tarafından “Türkiye Beslenme Rehberi” oluşturulmuştur. Beslenme uzmanları tarafından hazırlanan bu rehberden;
•             Anne sütünün önemi, korunması, desteklenmesi ve geliştirilmesi, tamamlayıcı beslenme.
•             Besin ögelerinin, bazı vitamin ve minerallerin yaş gruplarına göre ortalama alım miktarları
•             Her yaş grubu için önerilen besin ögeleri ve enerji miktarları
•             Sağlıklı vücut ağırlığının nasıl korunması gerektiği
•             Besin güvenliği ve ilkeleri
•             Özel sağlık durumları (sporcu, vejetaryen, işçi, şişmanlık) ve beslenmeleri hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite Piramidi
2015 yılında güncellenen bu rehberde Türkiye’ye özgü Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite Piramidi hazırlanmıştır. Piramidin temel prensibi besin çeşitliliği olup, günlük tüketilmesi önerilen porsiyon miktarları sunulmakta ve ayrıca tüketimin arttırılması ve azaltılması gereken besin ögeleri ve besinler açıklanmaktadır. Piramidin fiziksel aktiviteye ilişkin bölümü Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi (2014) önerilerine dayanarak geliştirilmiştir. Piramidin tabanında yetişkin bireylerin her gün tekrarlaması gereken fiziksel aktiviteler yer alırken, diğer bölümlerinde haftada 3-7 kez hızlı yürüyüş, yüzmek, dans etmek vb. dayanıklılık egzersizleri; haftada 2-3 kez ağırlık kaldırma, şınav, mekik vb  kuvvet - esneklik egzersizleri yer almaktadır. Bireyin yaşamında hareketsizliğe neden olan televizyon izlemek, bilgisayar kullanımı vb. aktivitelerin ise azaltılması gerektiği piramitte vurgulanmıştır.
Piramidin sağlıklı beslenme bölümüne değinirsek; en alt katında tahıl grubu (ekmek, bulgur, pirinç, makarna vb.) yer almaktadır. Bu besin grubunun günde 3-7 porsiyon arası tüketilebileceği; piramidin 2. katındaki sebze grubunda 3-4, meyve grubunda ise 2-3 porsiyon olması önerilir. Beslenmede her gün yer alması gereken besinler; süt, yoğurt, peynir grubu ile et türleri (kırmızı et ve ürünleri, tavuk, balık), yumurta ve kuru baklagiller grubunda yer alan besinler önemli protein içerikleri nedeniyle aynı gruba alınmıştır. Akdeniz modeli beslenme örüntüsünde önemli yer tutan zeytinyağına da günlük beslenme örüntüsünde yer alması amacıyla sebze ve meyve gruplarında yer verilmiştir. Piramidin en tepesinde seyrek ve daha az tüketilmesi önerilen eklenmiş şeker ve aşırı yağ içeren besinler ve hazır işlenmiş gıdalar yer almaktadır.

Sağlıklı Yemek Tabağı
Sağlıklı yaşam biçimi yaklaşımının bireylerde ve toplumda farkındalığının arttırılması ve kolay anlaşılır olması amacıyla “Besin Gruplarına göre Tabak Modeli” geliştirilmiştir. Tabakta; 5 besin grubu yer almaktadır. Beslenme örüntü modeli olarak tabak sağlıklı beslenmede en temel yaklaşım olan besin çeşitliliğine dayalı olarak düzenlenmiştir. Besin grupları, besinlerin içerdikleri enerji ve besin ögelerine göre oluşturulmuştur. Tabakta saatin işleyiş yönünde sırasıyla; süt ve ürünleri (yoğurt, ayran, peynir vb.) grubu, et ve ürünleri, tavuk, balık, yumurta ve kurubaklagiler (mercimek, kurufasulye, nohut vb.) ile yağlı tohumlar (ceviz, fındık, badem vb.) grubu, taze sebzeler grubu, taze meyveler grubu, ekmek ve tahıllar (bulgur, pirinç, makarna vd.) grubu görülmektedir. 

Besin gruplarında yer alan besinlerden sağlıklı seçim yapılabilmesi için besinlerin renk çeşitliliğine, yapısal özelliklerine, bireyin sağlık ve hastalık durumuna, yaşına ve cinsiyetine, fiziksel aktivite ve fizyolojik (gebe ve emziklilik) durumunun özelliklerine dayalı, besinlerin posa, yağ, tuz ve eklenmiş şeker içerikleri dikkate alınarak seçimler yapılmalıdır. Hedef her öğünde tabakta yer alan her besin grubundan bir besinin seçilerek tüketilmesidir. Tabağın yanında yer aldığı üzere günlük beslenmede önerilen su tüketiminin sağlanması, günlük beslenmede zeytinyağının yer alması, aktif yaşamın desteklenmesi sağlıklı yaşam biçiminin tamamlayıcısı olarak önem taşımaktadır.

Her birey tarafından kolayca anlaşılabilmesi için görseller ve tablolar ile desteklenen bu rehberin en güncel haline ( Türkiye Beslenme Rehberi- TÜBER 2015 )  aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.  https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/10915,tuber-turkiye-beslenme-rehberipdf.pdf

Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi 2014’ü incelemek isteyenler için ;  https://dosyaism.saglik.gov.tr/Eklenti/12302,2014-fiziksel-aktivite-rehberipdf.pdf?0