İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokul Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Yüksel Barut’un açılış konuşması ile başlayan toplantı Gerontoloji Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Nurten Elkin’in moderatörlüğündeki bilimsel paylaşımlarla devam etti.

Yaşlılık ve toplum yaşlanmasının giderek önem kazanan bir halk sağlığı sorunu olduğuna değinen Elkin, günümüzde artan koruyucu ve tedavi edici hizmetler, eğitim seviyesinin yükselmesi, sağlık kurumlarına erişebilirliğin artması ve her türlü bilgiye ulaşımın kolaylaşması gibi birçok nedenden dolayı beklenen yaşam süresi arttığını ve ülkemizde yaklaşık %8,8 olan yaşlı oranının 2023 de yüzde 10’ların üstüne çıkacağının tahmin edildiğini belirtti. Türkiye’de sağlıklı ve aktif yaşlanmak adına benimsenen politikalardan söz eden Elkin, “Gerontoloji bu alandaki en önemli bilim dallarından biridir. İşte bu noktadan hareketle bugünkü çalıştayımızı planlamış bulunmaktayız” dedi.


İlk konuşmacı olan Prof. Dr. Terence Seedsman, Avustralya-Melbourne Victoria Üniversitesi’nden emekli olup; ülkesinde “Alzheimer’ın Einstein’ı” olarak anılmaktadır. Gerontoloji’nin öncü bilim insanlarından birisi olan Prof. Seedsman uzun yıllardır Prof. Dr. İsmail Tufan ile iş birliği içinde Türkiye’de yaşlılık ve yaşlanma çalışmalarının gelişimi için çaba harcamaktadır. Prof. Terence Seedsman optimal ve pozitif yaşlanma, gelişim psikolojisi, kognitif yaşlanma, rezervlerin korunması, Alzheimer, Demans, bakım ve etik gibi konularda gerontoloji literatüründe öncü birçok eser vermiştir. Seedsman konuşmasında şimdide yaşamanın öneminden, pozitif ve başarılı yaşlanma için yaşama dair bakış açımızı nasıl şekillendirmemiz gerektiğinden ve özgün yaşlanma olanaklarının yaratılmasında bireysel ve toplumsal sorumluluklardan söz ederek vurguladı: “Yaşlanma şansına erişmek bir kutlamadır ve davetiyemizi boşuna harcamamamız gerekir.”
 
Hemen ardından söz alan Ulusal Geropsikiyatri ve Türkiye Alzheimer Vakfı Başkanı Sayın Prof. Dr. Engin Eker 1988 yılında Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilimdalı’ nda profesör olarak çalışmış, 1977-79 yılları arasında Londra Psikiyatri Enstitüsü Yaşlı psikiyatrisi bölümünde uzmanlık sonu eğitimini almıştır.1985 yılında aynı enstitüde misafir öğretim üyesi olarak çalışmıştır. 1999 yılında Philedelphia UPEN’de de misafir öğretim üyesi olan Prof. Dr. Engin Eker, 1988 yılında Cerrahpaşa Üniversitesi Geropsikiyatri Bilim Dalı Başkanı, 1990-1994 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Öğrenci Kültür Merkezi Müdürlüğü ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekan Yardımcılığı görevlerini yürütmüştür. Geropsikiyatri alanının ülkemizdeki öncülerinden olan Sayın Eker’in çok sayıda akademik eseri bulunmaktadır. Aynı zamanda 1989-1992 yılları arasında Türk Nöropsikiyatri Derneği Başkanlığı, Avrupa Psikosomatik Birliği, Avrupa Geropsikiyatri Derneği, IPA, Ulusal Yaşlı Psikiyatri Derneği gibi ulusal ve uluslararası birçok sivil toplum kuruluşunda görev almaktadır. Eker konuşmasında yaşlılık ve yaşlanmanın insan psikolojisi üzerindeki etkilerinden söz etmenin yanında cinsiyete, toplumsal konuma ve diğer sosyal etkenlere bağlı faktörlerin sağlık üzerindeki etkisini açıkladı. “Ülkemizde emeklilik erkekler için gelirin, statünün hayat amacının kaybı ve bir izolasyon sebebi olarak algılanırken kadınların hayatını daha kolay doldurabildiği, emekliliği fırsat olarak görebildiğini ve daha sosyal olduğunu görüyoruz” dedi.
 
Üçüncü konuşmacı olarak bilimsel paylaşımlarda bulunan Prof. Dr. İsmail Tufan Türkiye’yi gerontoloji bilimi ile tanıştıran Akdeniz Üniversitesi SBF Gerontoloji Bölümü kurucu başkanı, bölüm başkanı ve Tazelenme Üniversitesi’nin kurucusudur. Prof. Dr. İsmail TUfan, Türkiye’de 2006 yılında Gerontoloji Bölümü’nü kurmuş, müfredatını ve konseptini yazmıştır. Mesleğin Ekim 2016 itibariyle Türkiye’de Resmi Gazete’ de yayınlanan bir kararla tanınmasıyla sonuçlanan çalışmalara öncülük etmiştir. Yaşlılık ve yaşlanma alanında yapılan ilk boylamsal çalışmayı 2000 yılında başlatmıştır. GEROATLAS adı verilen bu çalışma ülkenin yaşlanma ve yaşlılık atlasını çıkarmakta; 16 yıldır tüm ülkede devam etmektedir ve 2023 yılında sonlanacaktır. Türkiye GeroAtlas Araştırması’ndan elde edilen verilerle Türkiye’nin ilk yaşlı üniversitesi olan 60+ Tazelenme Üniversitesi’ni kuran Tufan, aynı araştırmadan esinlenerek geliştirdiği Tufan Çark Hizmet Modeli ile kar amacı gütmeksizin ülkenin çeşitli yerlerinde birçok merkezin bilimsel mimarlığını yürütmüştür. Türkiye’nin ilk 100 Yaş Araştırma Merkezi’ni, Türkiye’deki ilk evde bakım sistemini ve Alzheimer-Demans Gündüz Bakım Merkezi’ni kurmuştur. Uzun yıllardır süren çalışmalarının ardından işbirliğini kalıcı hale getirerek Avusturya UMIT Üniversitesi’nde Doktora kürsüsünde Disiplinler Arası Gerontoloji eğitimi vermektedir. Tufan konuşmasında intervensiyon gerontolojisinin tanımından ve Tazelenme Üniversitesi üzerindeki etkilerinden söz etti. Tazelenme Üniversitesi projesinin intervensiyon gerontolojisine dayalı uygulamaların en iyi örneklerinden biri olduğunu belirten Tufan, aynı zamanda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın yaşlılık konusundaki hassasiyetini ve gerontologlara duyduğu ihtiyacı vurgulayarak gerontologlara bakanlıktan yakın zamanda bekledikleri kadroların müjdesini de verdi.
 
Son konuşmacı İstanbul Gelişim Üniversitesi Gerontoloji Bölümü’nden Öğr. Gör. Uzm. Gerontolog Fatma Sıla Ayan’dı. Ayan Türkiye’nin mezun olan ilk gerontologlarından olup 2015 yılında mezun olmasının ardından 2017 yılında yüksek lisans eğitimini tamamlamış, yaşlı sağlığı ve bakımı alanında doktora eğitimine devam etmektedir. Mezuniyetinin ardından yerel yönetimlerde gerontolojik hizmet sistemlerinin kurulumu ve yönetimi konusunda tecrübe edinen Ayan, 2019-2020 eğitim ve öğretim yılı itibariyle “Gelişim Üniversitesi Ailesi”ne katılmıştır. Ayan konuşmasında Tufan-Çark Hizmet Modeli’ni açıklayarak “Tufan-Çark Hizmet Modeli Türkiye’deki yaşlı hizmetlerinin ideali ve özüdür. Baktığımızda yaşlı bakım ağı kapsamında hizmet veren ülkemizin yedi bölgesinden farklı şehir ve ilçelerde, Tazelenme Üniversitesi’nde, kurumsal bakım konseptleri ve Prof. Dr. İsmail Tufan’ın öncüsü olduğu evde bakım konseptinde bu hizmet modelinin izlerini görmekteyiz.” diyerek gerontolojinin ve gerontoloji alanının öncülerinin alanda oynadığı etkin rolü vurguladı.
 
Toplantının sürpriz konuğu Ordu Gölköy’den 109 yaşındaki ulu çınar Mehmet Yılmaz’dı. Türkiye’nin en ileri yaşlı ve en sağlıklı yaşlısı olan Mehmet Yılmaz, GeroAtlas sayesinde tanıştıkları Prof. Dr. İsmail Tufan, Öğr. Gör. Uzm. Gerontolog Fatma Sıla Ayan ve GeroAtlas ekibi ile olan gerontolojik yolculuklarını, yaşamın ve iyi yaşlanmanın sırlarını konuklarla paylaşırken, kendi yazdığı türküleri söyleyerek konukları duygulandırdı ve onlara ilham verdi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Gerontoloji Bölümü ve Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Gerontoloji Bölümü’nün ortak bir ekolü, ideali, hedefi ve gerontolojik etik anlayışını benimsediğini belirten Prof. Dr. İsmail Tufan: “Bu bir işbirliğinin ilk adımıdır. İlerleyen günlerde bilimsel toplantılarımızın devamı ve uygulamalı gerontolojinin farklı örneklerini birlikte sunacağız. Tazelenme Üniversitesi ailesine İstanbul Gelişim Üniversitesi’nin de katılması adına planlamalarımız ve görüşmelerimiz sürmektedir.” dedi.
 
I.Uluslararası İstanbul Gerontoloji Çalıştayı İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokul Müdürü Dr. Öğretim Üyesi A. Yüksel Barut’un Prof. Dr. İsmail Tufan’a, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokul Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Ayşe Mücella Soydan’ın Prof. Dr. Terence Seedsman’a ve İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Gerontoloji Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Nurten Elkin’in Prof. Dr. Engin Eker’e plaket ve teşekkür mektubu takdimi ile son buldu.