Toplum genelinde çalışmaları koordine etme, danışmanların bireysel müdahalelerde (mikro düzeyde) kullandıkları yaklaşıma benzerdir. Birebir çalışmada nasıl bir yöntem izleniyorsa, sosyal planlamacı da sorunu tanımlama, analiz etme, bir eylem planı geliştirme planı uygulama ve çıktıları değerlendirme sürecini kullanır.
Bu yaklaşımda, sosyal planlamacı olarak sosyal hizmet uzmanları, veri toplama, veriyi çözümleme ve program tasarımlama, geliştirilen programları uygulama ve kolaylaştırma rollerini yerine getirir. Sosyal planlama modelinin odağı toplumun gereksinimlerini belirleme, gereksinimleri olan insanlara mal ve hizmetleri eriştirme olarak ifade edilebilir. Sosyal planlamacı olarak sosyal çalışmacılar; bireyler, gruplar ya da örgütlerden oluşan toplum eylem sistemine sosyal sorunları belirlemesinde yardım eder.
Sosyal Planlama birbiriyle ilgili iki bileşeni ihtiva eder:
1. Vatandaşları problem çözme sürecine dâhil etme ve böylece değişimin savunucuları olmalarını sağlama. Sosyal planlamacı burada sürecin yöneticisi ve harekete geçiricisi olarak fonksiyon gösterir.
2. Sosyal planlama verilerin toplanması, sorunların ölçülmesi, sorunun formülasyonu ve stratejik planlama gibi analitik beceriler gerektirir. Sosyal planlamacı karar vericileri etkileyebilecek raporları ve analizleri ortaya çıkarır.
Sosyal sorunlarla ilgili kapsamlı bir planlama, toplumun katılımı olmadan yapılamaz. Sosyal planlama ve toplum örgütlemesi birçok noktada birbirleriyle örtüşmektedir. İkisi de önemli sosyal problemlerle ilgilenir, planlama yapar ve kanun yapıcıları etkilemeye çalışır. Aralarında ayrım var gibi görünse de genelde toplumu örgütleyenler mahalle düzeyinde çalışır ve sosyal sorunlardan etkilenen vatandaşların güçlendirilmesi kabulünden yola çıkarak vatandaşların katılımını vurgular.
Diğer yandan sosyal planlamacılar, vaatte bulunan ve bunları yerine getirmekle yükümlü olan iş ve kent yöneticileriyle de çalışırlar. Bu yöneticilerin nüfuzu ve değişimi etkileme güçleri vardır. Sosyal planlamacı, bir sosyal sorunla ilgili politikaların, programların ve hizmetlerin yönetim ve fon çalışmalarını gerçekleştirmek için yöneticilerle birlikte çalışır. Bazen vatandaşlar ve yöneticiler bir araya gelir ve birbirlerinin güçlerini tamamlarlar. (Örnek: Mahalle okullarının kapasitelerinin artırılması için yapılan çalışmalara yöneticilerin katkıda bulunması.)
Sosyal planlama çok geniş bir yelpazede sosyal sorunlarla ilgilenir: evsizlik, aile düzensizliği, işsizlik ve okul bırakma gibi. Bu çalışmalarla ilgili olarak farklı sorun alanlarına göre şu sorulara cevap arar:
-
Zor durumdaki yaşlıları evlerinde nasıl tutabiliriz?
-
Suça bulaşan gençler daha iyi nasıl düzenli okul sistemine dahil edebiliriz?
-
Sokaklarda yaşayanlara nasıl sağlık bakımı sağlayabiliriz?
-
İnsani hizmetleri belli bölgelerde daha iyi nasıl koordine edebiliriz?
-
İhmal ve istismara uğramış çocuklar için bakım evi sayısını nasıl artırabiliriz? Yada bu çocukların kendi evlerinde kalması için ne tür hizmetler geliştirebiliriz?
Bu sorunlar her hangi bir mahallede(çevrede, toplulukta) karşılaşılabilecek sorunlardır ve bütün toplumu etkilerler. Dolayısıyla örgütlerin bu sorunlar üzerine çalışması gerekmektedir.
Sosyal Planlama Organizasyonları
Sosyal planlama toplum sorunları ile ilgilenen akılcı bir yaklaşımdır ve mantıksal olarak birbiriyle bağıntılı adımlardan oluşur:
-
Problemden haberdar olmak
-
Kaynakların değerlendirilmesi için gerçekçi hedefler belirlemek
-
Farklı programlar düşünmek
-
Program yapısı geliştirmek ve sonuçları değerlendirmek
Bu adımlar sosyal planlamada önemli olsa da toplumun değerleri bu süreci oldukça etkilemektedir. Bir topluluğun işsizlik, evsizlik ya da diğer sorunlarla başa çıkması o topluluğun değerlerine bağlıdır. Buna göre sosyal planlama güdüler, siyasi görüşler ve kişisel ilgiler gibi öznel güçlerden çokça etkilenir.
Sosyal planlama birçok farklı yapı altında işlev gösterir. Bazı topluluklarda planlamadan sorumlu bir örgüt olabilir, bazı topluluklarda ise bu işi yüklenen birden fazla örgüt olabilir.
Sosyal Planlamacının Rolü
İster konseyde ister koalisyonda, ister devlet örgütlerinde çalışıyor olsun sosyal planlamacı olarak çalışan sosyal çalışmacılar birçok bileşenle ilgilenmek durumundadırlar. Sosyal planlamacılar toplumu sağlık ve sosyal hizmetler konusunda eğitmeye çalışsalar da, temel amaçları topluluk liderlerini bu konular hakkında etkilemek olmalıdır. Sosyal planlamacıların, öncelikli destek grupları seçilmiş yetkililer, sosyal kurumların yöneticileri ve aracı örgütlerdir. Amaçları hizmetleri koordine etmek ve birleştirmektir. Bu rolleri gerçekleştirmek için çok iyi iletişim becerileri olmalıdır, çünkü sosyal planlamacılar yöneticiler karşısında sunum yapmak, teklif hazırlamak, farklı örgütlerle ve bireylerle iletişim ağı kurmak durumundadırlar ve insani hizmetler adına sözcü olurlar.
Sosyal planlama her topluluğun temel bir bölümüdür. İlgili vatandaşların sorunları belirleyeceği, nedenlerini analiz edecekleri ve sonuçları görebilecekleri bir topluluk forumuna ihtiyaçları vardır. Sosyal sorunların çıktılarını etkilemek isteyen sosyal çalışmacılar sosyal planlama sürecine dâhil olmakta istekli olmalıdır.
