Sağlık kurumlarında sosyal hizmet uygulamaları

Tıbbi sosyal hizmetin amaçları; hastanın tıbbi bakım ve tedaviyi kabul etmesi ve bakımın etkili bir şekilde kullanılmasını kolaylaştırmak, sağlık sorunları nedeniyle hasta ve ailesinin yaşadığı stresi azaltmak, hastanın hastalığı ve içinde bulunduğu koşullar nedeniyle ortaya çıkan sorunlarını çözmektir (Duyan, 2000:42).  Ayrıca; tıbbi sosyal hizmetin hastalığın gelişmesini etkileyen veya hastalığın tedavisinde ve rehabilitasyonunda önemli olabilecek psikolojik ve toplumsal etmenleri değerlendirmek; uygun olan bütün kaynakları ve kolaylıkları saptamak üzere hasta ve ailesine yardım etmek; hasta ve ailesinin hastalığa adaptasyonunu sağlamak gibi birbiri ile örtüşen iç içe geçmiş üç işlevi vardır. 

Sosyal hizmet uzmanı, tıbbı sosyal incelemede bulunurken inceleme, sosyal hizmet planlaması, hizmetin verilmesi, değerlendirme, sonlandırma ve takip olmak üzere dört aşamalı bir yöntem izler ve müdahalede bulunurken sosyal hizmet yaklaşımlarından Sistem kuramı ve Güçlendirme yaklaşımını kullanır. Tıbbi sosyal hizmetin en çok kullanıldığı hastalık ve uygulama alanları: temel sağlık, doğum öncesi/sonrası, psikiyatri, aids, acil servis, kanser, alkol ve madde bağımlılığıdır. Sosyal hizmet uzmanı Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık Ocakları, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri, Ruh Sağlığı Merkezleri, Diyaliz Merkezleri, Devlet, Üniversite ve Özel Hastanelerde çalışır.
 
Tıbbi sosyal hizmet, Sağlık Bakanlığı teşkilatı içindedir. Sağlık Bakanlığının görevi 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 2. Maddesine göre herkesin bedeni, zihni ve sosyal bakımdan tam bir iyilik hali içinde hayatını sürdürmesini sağlamak olarak belirlenmiştir Dolayısıyla insanların sosyal bakımdan iyilik hailinin sağlanması için sağlıkta sosyal hizmet uygulamaları önemlidir. 
 
Sosyal hizmetler,  Sağlık Bakanlığı teşkilat yapısı içinde şu şekilde yer almaktadır:

 

a) Sağlık Bakanlığı- Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü- Hasta, Çalışan Hakları ve Güvenliği Daire Başkanlığı- Tıbbi Sosyal Hizmetler Birimi 

 
Kamu Hastanelerine bağlı Tıbbi Sosyal Hizmetler Biriminin Görevleri:

b) Sağlık Bakanlığı-Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü-Hasta ve Çalışan Hakları Birimi- Tıbbi Sosyal Hizmet Birimi
 
Tıbbi Sosyal Hizmet Uygulama Yönergesi, Sağlıkta sosyal hizmet uygulamalarını düzenleyen temel mevzuattır ve 2011 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu yasal düzenlemeye göre tıbbi sosyal hizmet; ayakta ya da yatarak tedavi gören hastaların tıbbi tedaviden etkili bir şekilde yararlanması, sosyal sağlığının korunması ve geliştirilmesi, tedavi sürecinde hastanın ailesi ve çevresi ile ilişkilerinin düzenlenmesi, tedavi sürecini etkileyen psiko-sosyal ve sosyo-ekonomik sorunlarının zamanında çözümlenerek sosyal işlevselliğini yeniden kazanması amacıyla yürütülen sosyal hizmet uygulamasını ve sosyal hizmet müdahalesi de bireyle, grupla, aileyle, toplumla sosyal hizmet ve sosyal hizmet araştırması yöntemlerinin kullanıldığı ve başvuru, inceleme, müdahale, değerlendirme, uygulama, sonuçlandırma ve izleme aşamalarının gerçekleştirildiği tıbbi sosyal hizmet uygulamasını ifade eder.
 
Sosyal çalışmacının görevleri ise;