Salgının önüne geçilmesi için bu önlemlerin alınması gerekli ve hayat kurtarıcı olmakla beraber bazı olumsuz sonuçları da beraberinde getirmekte. Lancet’ta yayınlanan bir makale
[1] ortaya çıkabilecek olası olumsuz psikolojik durumlara dikkat çekmekte.
Makaleye göre, öğrenciler okulda faydalanmakta oldukları rehberlik servisleri gibi ruh sağlığı hizmetlerinden ve destek gruplarından bu süreçte faydalanamayabilir. Bunun yanı sıra, okul sağlıyor olduğu rutin sebebiyle ruh sağlığı problemleriyle baş etmekte olan gençlere bir başa çıkma mekanizması sağlamaktadır. Okulun haftalık programına uymak, fiziksel ve zihinsel olarak okula hazırlanmak gibi faaliyetler ruhsal problemlerle baş etmeye çalışan bireyler için koruyucu olabilmektedir. Makale yazarları, rutin kaybının, özellikle depresyon gibi problemlerin geri dönmesinde rol oynayabileceğine dikkat çekmektedir.
Araştırmacıların bu öngörüleri, yakın zamanda Çin’in sokağa çıkma kısıtlamalarının olduğu ve okulların kapatıldığı Hubei bölgesinde yapılan bir çalışmanın
[2] sonuçları ile de uyum içerisindedir. Telefon yoluyla, 1784 öğrenciye standardize ölçeklerin uygulanması yoluyla yapılan çalışmada, öğrencilerin 22,6’sının depresyon semptomlarına sahip oldukları tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra öğrencilerin 18,9’unda anksiyete semptomlarına rastlanmıştır.
Bu noktada UNICEF’in internet sitesi için fikirlerini paylaşan gelişim psikolojisi uzmanı Dr. Lisa Damaour’un
[3] tavsiyelerine kulak vermek önemli olabilir.
-
Sakin ve önalıcı olun: Dr. Damaour, ilk olarak çocuklarla sakin ancak ön alıcı konuşmalarda bulunmamız gerektiğini söylemekte. Çocuklarla sakin bir dille konuşarak onları gelecekte ortaya çıkabilecek durumlara dair hazırlamak önem taşıyor. Örneğin, bu süreçte korku ya da kaygı duyabileceklerini ancak bunları paylaşmaktan çekinmemeleri gerektiğini anlatmak önem taşımakta.
-
Çocuklara el yıkama, mesafelenme, maske takma gibi önlemleri anlatırken, bunların sadece kendilerini korumak için değil, başkalarını da korumak için olduğunu anlatmak bu durumun içinde hep beraber bulunduğumuzu daha iyi anlamalarını ve kaygıyı kendilerinden başkalarına kaydırmalarını sağlayabilmekte ve yapıcı hale getirebilmekte.
-
Bir rutin oluşturun ve bu rutine uyun: Dr. Damaour, çocukların bir yapıya ihtiyaç duyduklarını hatırlatmakta ve bu sebeple dersler, eğlence, arkadaşlarla bilgisayar üzerinden vakit geçirme, ekrandan uzak oyun gibi etkinlikler ve serbest zamanlar için bir program oluşturulması gerektiğini vurgulamakta.
-
Çocukların duygularını yaşamalarına izin verin ve destek olun: Çocuklar programlarının ve planlarının iptal olması, arkadaşlarından uzak kalmaları, sosyal hayatlarının kaybı ve daha pek çok sebeple üzüntü, kaygı ve öfke yaşayabilir. Dr. Damaour, çocuklara, yaşadıkları kayıpların önemsiz olduğunu söyleyerek hislerini yok saymamak gerektiğini, aksine empati yapmak ve bu hisleri anladığımızı ve paylaştığımızı göstermek gerektiğini hatırlatmakta.
-
Doğru ve yanlış bilgileri birlikte ayırt edin: Çocuklar, özellikle internette pek çok yanlış bilgi ve korkutucu mitle karşılaşacaktır. Bu tarz mitler ve yanlış bilgiler arkadaşları ile yazışmalarında ve bilgisayar ortamında görüşmelerde de karşılarına çıkacaktır. Çocuklara doğruyu ve yanlışı ayırt edebilmeleri için destek olmamız gerekmekte.
-
Dikkat dağıtıcı etkinlikler tasarlayın: Dr. Damaour, bu süreçte negatif hislerden uzaklaşmak için dikkat dağıtıcı etkinliklerin önemine vurgu yapmakta. Bu süreçte çocukların ve gençlerin dikkat dağıtıcı etkinlik olarak sosyal medyaya yönelmeleri mümkün, ancak Dr. Damaour, tüm vaktin sosyal medyada geçirilmesinin de olumsuz etkileri olabileceğini hatırlatarak, beraber planlar yapmanın önemini hatırlatıyor.
-
Kendi davranışlarınızı gözden geçirin: Son olarak, çocukların ruh sağlığı elbette beraber oldukları yetişkinlerin, özellikle de model alıyor oldukları ebeveynlerin ruh sağlığı ve davranışları ile doğrudan ilişkilidir. Eğer çocuklara yardımcı olmak istiyorsak, kendi kaygımızı ve ruh sağlığımızı kontrol altına almak ve yukarıdaki önerileri kendimiz için de uygulamak büyük önem taşımaktadır.
[1] Lee, J. (2020). Mental health effects of school closures during COVID-19.
The Lancet. Child & Adolescent Health.
[2] Xie, X., Xue, Q., Zhou, Y., Zhu, K., Liu, Q., Zhang, J., & Song, R. (2020). Mental Health Status Among Children in Home Confinement During the Coronavirus Disease 2019 Outbreak in Hubei Province, China.
JAMA pediatrics.