Sağlık Bilimleri Yüksekokulu - sbyo@gelisim.edu.tr

Beslenme ve Diyetetik








 Sporda hidrasyon


İstanbul Gelişim Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik (Türkçe) Bölümü Öğr. Gör. Seda Çelikel sporda hidrasyonun öneminden bahsetti.


Sporda hidrasyonun önemine dikkat çeken Beslenme ve Diyetetik (Türkçe) Bölümü Öğr. Gör. Seda Çelikel, “Sporcularda optimal performans için egzersiz öncesi, sırası ve sonrasında yeterli sıvı alımı oldukça önemli olduğundan hidrasyon durumları günlük olarak izlenmelidir. Dehidrasyon, vücuttan su kaybının su alımından fazla olduğu durumda oluşup, yorulmayı hızlandırarak spor performansını olumsuz etkilemesinin yanı sıra yaşam da tehlikeye girer. Hafif su kaybı bile (vücut ağırlığının %2-3 kaybı) fiziksel ve zihinsel performansı olumsuz yönde etkiler. Fizyoloji, çevresel koşullar, giyilen kıyafet, egzersiz süresi ve şiddeti egzersiz sırasında terle sıvı kaybının miktarını etkileyen faktörlerdir. İdrar rengi, idrara çıkış sayısı, sabah vücut ağırlığının tartılması, egzersiz öncesi ve sonrası tartılma ile hidrasyonun pratik olarak izlenmesi mümkündür" dedi.

Öğr. Gör. Seda Çelikel, "Sporcunun normal plazma elektrolit düzeyi ile egzersize başlaması için ACSM, ADA ve DC egzersiz öncesi en az 4 saat öncesinde yavaş yavaş yeterli sıvı (5-7 ml/kg yaklaşık 400-600 ml) alımını önermektedir. İdrara çıkamayan ya da idrarı rengi koyu olan sporcunun 2 saat öncesinde daha fazla sıvı (3-5 ml/kg) tüketmesi gerekir. Egzersize 10-15 dk kala 200-300 ml sıvı tüketilmelidir" şeklinde konuştu.

Egzersiz sırasında 15-20 dk’da bir 200-350 ml su veya spor içeceği tüketilmesi gerektiğini vurgulayan Öğr. Gör. Seda Çelikel, "Egzersiz 1 saati geçtiğinde 100 mL’sinde 6-8 g karbonhidrat içeren spor içeceği tüketilmesi tavsiye edilir. Sporcunun performansı için %6-8 konsantrasyonda karbonhidrat, 500-700 mg/L sodyum, 800-2000 mg/L potasyum içeren sporcu içecekleri önerilmektedir. Bu aralıklardaki solüsyonlar; intestinal sistemden karbonhidrat emilimini en yüksek seviyede tutmakta, yeterli enerji desteği sağlayarak gastrik boşalma için ideal koşullar oluşturmaktadır. Daha yüksek karbonhidrat oranına sahip içecekler mideyi terk etme ve emilme hızını yavaşlattığı için önerilmemektedir. Bu nedenle meyve suyu, meşrubat gibi içecekler yarı yarıya suyla seyreltilmediği sürece içilmesi önerilmez. Egzersiz sonrasında, sıvı dengesini tekrardan sağlamak amacıyla kaybedilen vücut ağırlığının her kg’ı için 500-700 mL sıvı tüketilmelidir. Sodyum içeren içecek/yiyecek ve su içilmesi önerilir. Sporcularda terleme sonucu kaybedilen sodyumun yanı sıra, sıvı ve enerji depolarının hızla yenilenmesinde de karbonhidrat ve sodyum içeren içecekleri tüketerek egzersiz sonrası rehidrasyonun sağlanması önemlidir. Su, süt, ayran, sodalı ayran, maden suyu, kefir, bitki çayları, boza, taze sebze-meyve suları, malt içeceği, şalgam suyu gibi içecekler egzersiz sonrası sıvı desteği için doğru seçimlerdir” diyerek açıklamasını sonlandırdı.