Sağlık Bilimleri Yüksekokulu - sbyo@gelisim.edu.tr

Beslenme ve Diyetetik








 Paleolitik Diyet


Paleolitik Diyet ; Türkiye’de daha çok Taş Devri Diyeti olarak bilinir. Bu diyette şeker, un ve nişastadan; bu tür besinleri içeren yiyeceklerden, hazır paketli ürünlerden uzak durulur. Sebzeler genellikle çiğ olarak tüketilir, pişirilmesi gerekenler ise buharda pişirilerek tüketilir.


. Diyetin temel prensipleri;
  • Sebze, meyve, kefir, ceviz, fındık, badem (işlenmemiş ve tuz eklenmemiş olarak)
  • Bütün etler; ördek, tavuk, hindi, yumurta, balık, deniz ürünleri
  • Yağ olarak zeytinyağı veya kanola yağı serbesttir.
  • Mısır, patates, havuç, fasulye gibi nişasta içeriği yüksek sebzeler çok az tüketilmelidir.
  • Çilek, böğürtlen ve vişne gibi meyveler, glisemik indeksi ve glisemik yükü düşük olduğu için günde 1-2 porsiyon tüketilebilir.
  • Çiğ yiyecekler toplam diyetin en az %60’ını oluşturmalıdır.
  • Pişirilmesi gereken sebzeler vb. besinler de buharda pişirilmelidir.
  • Enerjisi sınırlı bir diyet değildir. Serbest yiyeceklerden doyuncaya kadar tüketilebilir.

         Yasaklar;
  • Süt ve yoğurt, peynir, tereyağı, krema, dondurma
  • Hayvansal ve işlenmiş yağlar
  • Yer fıstığı, beyaz fasulye, ve diğer kurubaklagiller, soya ve soya ürünleri
  • Kekler, tatlılar, bisküvi ve kurabiyeler, çikolata; her türlü pastane ürünleri, krakerler, paketli ürünler
  • Her türlü alkol ve alkollü içki ve meşrubatlar, hazır meyve suyu vb.
  • Ekmeğin her türlüsü tam tahıllı, çavdarlı vb. yasaktır. her türlü un , nişasta , makarna, pirinç, yulaf ve diğer tahıllar yasaktır.
  • Şekerler, tatlılar, früktoz, her türlü yapay tatlandırıcılar, mısır şurubu, bal tüketilmemelidir.
Taş devri diyetini savunanların temel hipotezleri; günümüzdeki buğdayların taş devri dönemine göre çok farklı olduğu ve içerdiği glüten miktarının %50’den daha fazla olduğudur. Bu sebeple tahıl ürünlerinin tamamını beslenmelerinde yasaklarlar. Fakat ülkemizde yapılan ve 2016 yılında yapılan buğday DNA’sı çalışmasına göre; 8400 yıllık buğday örneklerindeki DNA diziliminin, modern buğday türüne yakın olduğu gösterilmiştir.Paleolitik Diyet 2
Peki bu diyetin gerçekleri nelerdir?
  • Her toplumun beslenme özellikleri farklıdır. Türk toplumu için buğday ve buğday ürünlerinden yapılan besinler sıkça tüketilir. Türk insanına ekmeği tamamen yasaklamak mümkün değildir.
  • Tam tahılların sağlığa yararları konusunda birçok çalışma mevcutken, bu ürünlerin yasaklanması sağlıklı beslenmeye aykırıdır.
  • Sebzelerin yaklaşık %60’ının çiğ olarak tüketilmesi mide ülserine veya gastrite neden olabilir.
  • Et, balık, tavuk, yumurta, tüm kanatlılar, deniz ürünlerinin serbest ve sınırsız olarak tüketilmesi ile doymuş yağ ve kolestrol çok fazla alınır. Bu tür ürünlerin aşırı tüketilmesi kalp damar hastalıklarına neden olabilir.
  • Süt ve süt ürünlerinin yasaklanması kalsiyumdan fakir beslenmeye neden olarak, uzun vadede osteoporoz ve osteomalasi gibi hastalıklara ve kemik kırılganlığının artması gibi sorunlara yol açabilir.
  • Düşük yağlı diyetlerin kilo kaybettirici etkilerinden daha çok, artmış insülin duyarlılığı ve kardiyovasküler risk faktörlerini azaltıcı etkilerinden dolayı kullanılması gerektiği öne sürülmüştür. Önerilen besinlerin sınırsız olması, belirli bir kalorinin olmaması, insanların kilo almalarına neden olur ki bu da uzun vadede diyetin işlevsiz olmasına yol açar. Kilo alınması da insülin direncinin oluşmasına zemin hazırlayacaktır.

Sonuç olarak; Taş devri diyeti uygulanabilirliği düşük olan bir diyettir. Diyetin sağlıklı beslenme önerileri kayda alınabilir. Yeterli , dengeli ve sağlıklı beslenme metabolik hastalıklardan ve kanserden koruyucu olduğu gibi , zayıflamak için de en geçerli yoldur.

KAYNAKÇA

Prof.Dr.Emel Tüfekçi Alphan, Diyetler ve Gerçekler Kitabı