Gelişmekte olan ülkelerde hipertansiyon prevalansı endişe verici oranlara ulaşmaya devam etmektedir.Hipertansiyonun bazı risk faktörleri gelişmekte olan ülkelerde gelişmiş ülkelere göre daha sık görülmektedir. Türkiye'de hipertansiyon yaklaşık 22.5 milyon kişiyi etkileyen yaygın bir durumdur. Hipertansiyon kontrolü (kan basıncı <140/90 mm Hg olarak tanımlanmıştır) oranı 2003 yılında% 8.1 iken (ilk Prevalans, Türkiye'de hipertansiyonun tedavi ve kontrolü (PatenT) çalışması) 2012 yılında% 28.7'ye yükselmiştir (PatenT 2 çalışması). Hipertansiyon, tütün kullanımı, sağlıksız beslenme, obezite, diyabet, hiperlipidemi ve fiziksel inaktivite gibi risk faktörlerinin kontrol edilmesi, kardiyovasküler hastalıklardan ölümlerin çoğunu önleyebilir.
Risk Faktörleri ve Hipertansiyonun Önlenmesi
Türkiye'de önemli bir sağlık sorunu olarak kardiyovasküler hastalıklar için hipertansiyon ve diğer risk faktörlerinin ortaya çıkması, nüfusun yaşam beklentisinin artması, kentleşme, sigara içimi ve hareketsiz davranışlara neden olan sosyoekonomik değişiklikler, obezite, yüksek tuz tüketimi, sağlıksız beslenme davranışları ve alkol tüketimi ile ilişkili olabilir.
Beslenme Tedavisi
Hipertansif hastalara, sürekli yaşam tarzı değişikliği ve / veya farmakoterapi ile kan basıncını 140/90 mm Hg'nin altına düşürmeleri önerilir. Hipertansiyonun önlenmesi ve yönetimi için, kilo verme, düşük sodyumlu sağlıklı beslenme, düzenli orta şiddette fiziksel aktivite ile alkol alımının sınırlandırılması dahil olmak üzere sağlıklı bir yaşam tarzının benimsenmesi kritik öneme sahiptir.
Dahası, yaşam tarzı müdahaleleri, yüksek kolesterol seviyesi, diyabet veya sigara içimi gibi hipertansiyon dışındaki kardiyovasküler risk faktörlerinin kontrol edilmesinde yardımcı olmaktadır. Bu nedenle, ulusal anketlerde kan basıncı önleme ve kontrolü için önerilen yaşam tarzı alışkanlıklarına uyma olasılığının daha düşük olduğu insanlar hakkındaki anlayışımızı geliştirmek önemlidir. Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarına bağlı kalmanın önündeki en yaygın engeller, diyet değişiklikleri, kilo kontrolü, sigara içimi ve alkol alımında azalma, zaman kısıtlaması ya da fiziksel aktiviteye müdahale eden eşzamanlı sağlık durumları olarak bildirilmiştir.
DASH (Hipertansiyonu Durdurmak için Diyet Yaklaşımları) Diyeti
Ulusal Sağlık Enstitüleri'nin (NIH) bir parçası olan NHLBI, ilaç kullanılmadan kan basıncını önleme ve kontrol etme aracı olarak DASH diyetini önermektedir. DASH yeme modeli ayrıca, genel olarak sağlıklı bir seçenek olarak tanıtılmaktadır.
DASH diyet modeli, doymuş yağ, toplam yağ, kolesterol ve sodyumda düşük ve potasyum, kalsiyum, magnezyum, posa ve protein bakımından yüksek olan gıdaların tüketimini teşvik ederek kan basıncını azaltmayı teşvik eder. Besin seçenekleri açısından, DASH yeme modeli insanları tam tahıllı ürünleri, yağsız veya az yağlı süt ürünlerini, meyveleri, sebzeleri, kümes hayvanları ve balıkları tüketmeye teşvik eder. Sınırlı olan besinler arasında yağlı etler, tam yağlı süt ürünleri, tropik yağlar (örneğin hindistancevizi, hurma ve hurma çekirdeği yağı) ve şekerler ile şekerli içecekler yer alır.
Sağlıklı beslenme şekli şunları içerir:
-
Tüm sebzeler - koyu yeşil, kırmızı ve turuncu, nişastalı ve diğer
-
Meyveler
-
En az yarısı tam tahıl olan tahıllar
-
Süt, yoğurt, peynir ve / veya soya içecekleri dahil olmak üzere yağsız veya az yağlı süt ve süt ürünleri
-
Deniz ürünleri, yağsız et ve kümes hayvanları, yumurtalar, kuru baklagiller, kuru yemişler
-
Yağlar
KAYNAKLAR
-
Campbell, A. P. (2017). DASH eating plan: an eating pattern for diabetes management. Diabetes Spectrum, 30(2), 76-81.
-
Juraschek, S. P., Miller, E. R., Weaver, C. M., & Appel, L. J. (2017). Effects of sodium reduction and the DASH diet in relation to baseline blood pressure. Journal of the American College of Cardiology, 24343.
-
Sengul, S., Erdem, Y., Akpolat, T., Derici, U., Sindel, S., Karatan, O., ... & Erturk, S. (2013). Controlling hypertension in Turkey: not a hopeless dream. Kidney international supplements, 3(4), 326-331.
