Dr. Öğr. Üyesi Gülay Tamer, yazısına sağlık hizmeti sunan kurumlar arasında büyük öneme sahip hastaneleri tanımlayarak başladı. Tedavi hizmetlerinin en büyük üreticisi durumunda olan hastaneler, Yataklı Tedavi Kurumlar İşletme Yönetmeliğinde, “hasta ve yaralıların, hastalıktan şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını kontrol ettirmek isteyenlerin ayaktan veya yatarak izleme (müşahede), muayene, tanı (teşhis), tedavi ve rehabilite edildikleri aynı zamanda doğum yapılan kurumlar” olarak tanımlanmaktadır.
Dr. Öğr. Üyesi Gülay Tamer, “Hizmet sektörünün en önemli alt dallarından biri olan sağlık sektörü emek yoğun bir alandır. İnsana verilen değerin hem çalışma alanında hem günlük hayatta daha iyi anlaşıldığı günümüzde insan sağlığını ve hayatını iyileştirmeyi hedef alan sağlık sektöründe yönetim önemli bir konudur. Hastanelerde takım çalışmasını oluşturan ve iş birliği içerisinde hareket edilebilmesini sağlayan, örgütü etkili kılan, maddi ve manevi bütün kaynakları harekete geçiren öğenin hastane yöneticileri olduğu bilinmektedir. Bu nedenle örgüt ne kadar gelişmiş araç-gereçlere, teknolojiye ve nitelikli çalışanlara sahip olursa olsun, bunlar etkili bir şekilde yönlendirilmedikçe belirlenen hedeflere ulaşılamayacaktır. Sağlık kurumları yönetilmesi en karmaşık olan örgütlerden biridir. Hizmet veren personelin farklı meslek gruplarından olması, hastane/sağlık kurumu yönetimini karmaşık hale getiren unsurlardan birisidir. Bu meslek gruplarının birbirleri ile uyum içinde çalışması, kurumun ortak amaçlarına ulaşması için son derece önemli bir faktördür” dedi.
Dr. Öğr. Üyesi Gülay Tamer, açıklamasına şöyle sürdürdü:
“Emek-yoğun bir sektör olan sağlık sektörüne bağlı hastanelerde işgücünün önemi diğer sektörlere göre daha fazladır çünkü işgörenin yapacağı ufak bir hata telafisi mümkün olmayan bir zarara veya hastanın hayatına mal olabilir. Hizmeti alan hasta ile hizmeti sunan işgörenin yoğun bir iletişim içerisinde olduğu bu sektörde, iş doyumu düşük olan işgörenin kaliteli bir hizmet sunması ve hasta tatminini sağlaması mümkün değildir. Hastaların yüksek düzeyde kaliteli ve etkin bir sağlık hizmeti alabilmesi ve hizmetten memnun kalması için işgörenlerin de işlerinden ve işyerlerinden tatmin olmuş olmaları gerekmektedir. Liderlerin, sağlık personelinin iş ve iş dışı sorunlarına karşı duyarlı olması, iş tanımlarının belirlenmesi, rol çatışmalarının azaltılması, iş basitleştirme, iş rotasyonu ve kararlara katılmalarının sağlanması personelin iş yaşam kalitesini artıracağı düşünülmektedir. Tüm kurumlarda olduğu gibi hastanelerde de liderler, başarılı sonuçlar elde etmede önemli bir role sahiptirler. Buna göre, hastane çalışanlarının büyük bölümünü oluşturan hemşirelerin liderlik becerileri gelişmiş yöneticilere sahip olması, hem hemşirelik hizmetleri hem de sağlık hizmetlerinin kalitesi açısından büyük önem arz etmektedir”
Tamer, “Bir hizmet işletmesi olan hastanelerin de başarıya ulaşabilmesi için elindeki insan kaynaklarını işletme hedefleri doğrultusunda etkili ve verimli bir şekilde harekete geçirebilmesiyle gerçekleşecektir çünkü özellikle insan kaynakları, hedeflere ulaşabilmede en önemli faktördür. Bu nedenle hastanede çalışanların motivasyon ve bağlılıklarını etkileyen unsurlardan birisinin de liderlik olduğu söylenebilir. Hastaneleri yönetenlere atfedilen değer ve yönetenlerden beklenenler, önemle üzerinde durulması gereken bir konudur. Tıbbi birimler arasında koordinasyonu sağlama, politika ve kuralları uygulama, finans, personel ve destek hizmetleri sunumu gibi görevleri bulunan hastane yöneticilerinin bunlara ek olarak toplumu bilgilendirme gibi bir sorumluluğu da bulunmaktadır. Etkili sağlık hizmetleri liderliği stratejik, vizyon belirleme, hedeflere ulaşma, astlarla iletişim kurma, onları motive etme, yeniliklerden fırsatlar oluşturma, problemlere yeni ve etkili çözümler bulabilmeyi içerir. Sağlık kurumları işleyiş açısından daha kompleks yapılar olduğu için özellikle problem çözme konusunda yöneticilerin yetenekli olması gerekmektedir. Sağlık sektörü aynı zamanda teknoloji ile birlikte sürekli yenilenen bir yapıya sahiptir. Bu açıdan yönetici konumundaki liderlerin yeniliğe açık ve uyumlu, değişen koşulları adapte olmakta hızlı ve kararlı olması beklenir. Ayrıca sağlık kurumlarında insan odaklı bir işleyiş söz konusu olduğu için hem hastaların hem de çalışanların motivasyonu ve huzuru açısından hümanistik bir liderlik tarzı benimsenmeli, hastaların ve çalışanların beklentileri göz ardı edilmemelidir” uyarısında bulundu.
Dr. Öğr. Üyesi Gülay Tamer, hastane örgütlerinin başarılı olabilmeleri için mevcut personeli etkili ve verimli biçimde kullanmaları gerektiğini vurguladı.
Tamer, açıklamasına şunları kaydetti: “Bunun içinde hastane işletmelerinin bütün yönetsel kademelerinde bulunan yöneticilerin etkili birer lider olmaları gerekmektedir. Liderlik, örgütsel amaçları başarma doğrultusunda çalışanları yönlendiren ve harekete geçiren bir süreçtir. Hazırlanan planların her şeyi kapsayamaması, hastanelerin içinde yaşadığı çevrenin son derece dinamik ve değişken olması, hastanelere sürekli yeni ünitelerin eklenmesi sonucunda büyüme eğiliminde olması ve örgütlerdeki insan unsurunun değişken, öngörülmeyen ve karmaşık bir yapıya sahip olması şeklinde özetlenebilecek nedenlerden dolayı hastane örgütlerinde etkili bir liderliğe ihtiyaç duyulur. Yapılan araştırmalarda sağlık yöneticilerinin liderlik özellikleri dönüşümcü, paternalist, demokratik ve stratejik liderlik olarak belirlenirken, hemşirelerin liderlikleri özellikleri bunlara ilave olarak otantik, görev odaklı, hizmetkâr ve etkileşimci liderlik olarak tespit edilmiştir. Liderler örgütü oluşturan farklı kişilik yapısına sahip bireyleri farklı yönetim tarzlarını kullanarak örgütsel amaçlara yönlendirir. Liderin örgütü oluşturan bireylere göre eşzamanlı ya da farklı durumlar için farklı zamanlarda sergileyebileceği sayısız liderlik tarzı bulunmaktadır”
